मी आज KEM हॉस्पिटलच्या बाहेरून जात होतो. बाहेर रुग्णांच्या नातेवाईकांची गर्दी, ऍम्ब्युलन्सचा आवाज आणि एक विचित्र प्रकारची धावपळ. या सगळ्या गोंधळात, माझं लक्ष हॉस्पिटलच्या आतून बाहेर येणाऱ्या एका नर्सकडे गेलं. तिच्या चेहऱ्यावर थकवा होता, पण डोळ्यांत एक विलक्षण शांतता आणि समाधान होतं. जणू काही तिने नुकतंच एक युद्ध जिंकलं असावं.
आणि मला वाटलं, डॉक्टर देवाचं रूप असतात, हे आपण नेहमीच ऐकतो. पण त्या देवाला त्याचं काम करण्यासाठी जी शक्ती लागते, ती शक्ती म्हणजे ‘नर्स’.
आजकाल अनेक तरुण-तरुणींना नर्सिंगमध्ये करिअर करायचं आहे. पण खाजगी कॉलेजेसची भरमसाठ फी आणि प्रवेशाची अनिश्चितता यामुळे अनेकजण मागे हटतात. पण मित्रांनो, एक असा राजमार्ग आहे, जो तुम्हाला फक्त उत्कृष्ट शिक्षणच नाही, तर मुंबई शहराच्या हृदयात, तिच्या आरोग्यसेवेचा कणा बनण्याची संधी देतो. मी बोलतोय BMC GNM Nursing Admission 2025 बद्दल.
चला, आज यावर थोडं मनमोकळेपणाने बोलूया. कोणत्याही गाईडबुकच्या भाषेत नाही, तर एका मित्राप्रमाणे, जो तुम्हाला या पांढऱ्या वर्दीमागचं जग दाखवू इच्छितो.
‘BMC नर्सिंग’ म्हणजे नक्की काय?
BMC, अर्थात बृहन्मुंबई महानगरपालिका. ही फक्त मुंबई शहराचा कारभार पाहणारी एक संस्था नाही, तर ती शहराची ‘आई’ आहे. आणि या आईच्या आरोग्य व्यवस्थेचा आत्मा म्हणजे तिची मोठी आणि प्रतिष्ठित रुग्णालये – KEM, Sion (LTMMC), आणि Nair. या रुग्णालयांशी संलग्न असलेल्या नर्सिंगच्या शाळा, या फक्त शिक्षण देणाऱ्या संस्था नाहीत, त्या ‘घडवणाऱ्या’ संस्था आहेत.
तुम्ही जेव्हा BMC GNM admission घेता, तेव्हा तुम्ही फक्त एका कोर्सला प्रवेश घेत नाही. तुम्ही एका परंपरेचा, एका वारशाचा भाग बनता.
चला, मी हे अधिक सोप्या भाषेत सांगण्याचा प्रयत्न करतो.
- उत्कृष्ट शिक्षण: इथे तुम्हाला शिकवणारे शिक्षक हे फक्त शिक्षक नसतात, ते अनुभवी डॉक्टर्स आणि सिनिअर नर्सेस असतात. तुम्हाला पुस्तकी ज्ञानासोबतच प्रचंड मोठं प्रॅक्टिकल एक्सपोजर मिळतं.
- विविधतेचा अनुभव: मुंबई ही एका छोट्या भारतासारखी आहे. इथे तुम्हाला प्रत्येक प्रकारच्या, प्रत्येक आर्थिक-सामाजिक स्तरातल्या रुग्णांची सेवा करण्याची संधी मिळते. एका छोट्याशा जखमेपासून ते मोठ्या शस्त्रक्रियेपर्यंत, तुम्हाला जे अनुभव इथे मिळतील, ते कुठल्याही चकचकीत खाजगी हॉस्पिटलमध्ये मिळणार नाहीत.
- अत्यल्प शुल्क: हा सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा आहे. जिथे खाजगी नर्सिंग कॉलेजेस लाखो रुपये फी आकारतात, तिथे BMC च्या नर्सिंग शाळांची फी जवळजवळ नगण्य असते. शिक्षण हे विकत घेण्याची वस्तू नाही, हा विचार इथे जपला जातो.
या विषयबद्दल एक निराशाजनक गोष्ट ही आहे की, अनेक हुशार आणि सेवाभावी वृत्तीचे विद्यार्थी माहितीअभावी किंवा इंग्रजीच्या भीतीमुळे या संधीला मुकतात. पण मित्रांनो, ही संधी गमावण्यासारखी नाही. हा तुमच्या करिअरचा सर्वात भक्कम पाया ठरू शकतो.
GNM की B.Sc. नर्सिंग? तुमचा मार्ग कोणता?
आता तुमच्या मनात एक मोठा प्रश्न असेल. GNM (जनरल नर्सिंग अँड मिडवाइफरी) आणि B.Sc. नर्सिंग, यात काय फरक आहे आणि मी काय निवडावं?
हा खूप महत्त्वाचा प्रश्न आहे.
- GNM (General Nursing and Midwifery): हा साडेतीन वर्षांचा एक डिप्लोमा कोर्स आहे. यासाठी पात्रता 12 वी उत्तीर्ण (कोणत्याही शाखेत, पण सायन्सला प्राधान्य) असते. हा कोर्स तुम्हाला एक कुशल नर्स बनवतो आणि तुम्हाला थेट रुग्णांची सेवा करण्यासाठी तयार करतो.
- B.Sc. Nursing: हा चार वर्षांचा एक डिग्री कोर्स आहे. यासाठी पात्रता 12 वी सायन्स (PCB ग्रुप) असणं अनिवार्य आहे. हा कोर्स तुम्हाला नर्सिंगमधील लीडरशिप भूमिका, शिक्षण आणि संशोधनासाठी तयार करतो.
तुम्ही काय निवडायचं, हे पूर्णपणे तुमच्या आवडीवर आणि पात्रतेवर अवलंबून आहे. जर तुम्हाला लवकरात लवकर नर्सिंग क्षेत्रात प्रवेश करून रुग्णसेवा सुरू करायची असेल, तर GNM हा एक उत्तम पर्याय आहे. आणि जर तुम्हाला पुढे जाऊन नर्सिंगमध्ये उच्च शिक्षण (M.Sc., PhD) घ्यायचं असेल किंवा प्रशासकीय पदांवर काम करायचं असेल, तर B.Sc. नर्सिंग जास्त फायदेशीर ठरू शकतं.
रुको, यहाँ एक और भी दिलचस्प बात है। GNM केल्यानंतरही तुम्ही दोन वर्षांचा ‘पोस्ट बेसिक B.Sc. नर्सिंग’ कोर्स करून B.Sc. नर्सिंगच्या बरोबरीची पदवी मिळवू शकता. त्यामुळे, कोणताही मार्ग छोटा नाही! महत्वाचं आहे सुरुवात करणं. ही तयारी तुम्हाला भविष्यात DMER भरती किंवा AIIMS सारख्या राष्ट्रीय संस्थांमध्ये नोकरी मिळवण्यासाठी खूप मदत करते.
BMC GNM Nursing Admission 2025: प्रवेश प्रक्रिया आणि तयारी
ठीक आहे, तर आता तुम्ही मुंबईची ‘सिस्टर’ किंवा ‘ब्रदर’ बनण्यासाठी तयार आहात. पण या मंदिरात प्रवेश कसा मिळवायचा?
BMC GNM प्रवेश प्रक्रिया ही अत्यंत पारदर्शक आणि गुणवत्तेवर आधारित असते.
1. पात्रता (Eligibility):
- तुम्ही 12 वी उत्तीर्ण असणं आवश्यक आहे. विज्ञान शाखेच्या विद्यार्थ्यांना प्राधान्य दिलं जातं, पण कला आणि वाणिज्य शाखेचे विद्यार्थीही अर्ज करू शकतात.
- वयाची अट सहसा 17 ते 35 वर्षांच्या दरम्यान असते.
- इंग्रजी विषयात किमान 40% गुण असणं अनेकदा आवश्यक असतं.
2. निवड प्रक्रिया (Selection Process):
- सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे, BMC GNM admission is based on 12th marks. यासाठी कोणतीही वेगळी प्रवेश परीक्षा (Entrance Exam) घेतली जात नाही.
- तुमचे 12 वीचे गुण, विशेषतः सायन्सच्या विषयांचे गुण, यावर आधारित एक गुणवत्ता यादी (Merit List) तयार केली जाते.
- या यादीनुसार उमेदवारांना कागदपत्र पडताळणी (Document Verification) आणि मुलाखतीसाठी बोलावले जाते.
मी या मुद्द्यावर परत परत येतोय कारण हे महत्त्वाचं आहे: तुमचे 12 वीचे गुण इथे खूप महत्त्वाचे आहेत. त्यामुळे, जर तुम्ही अजून 12 वीत असाल, तर अभ्यासावर पूर्ण लक्ष केंद्रित करा. या प्रवेशाची अधिकृत जाहिरात आणि अर्ज सहसा बृहन्मुंबई महानगरपालिकेच्या (BMC) पोर्टलवर (portal.mcgm.gov.in) प्रसिद्ध केली जाते. तसेच, महाNMK सारख्या वेबसाइट्सवरही तुम्हाला याची माहिती मिळू शकते.
शेवटी, नर्सिंग हे फक्त एक प्रोफेशन नाही. हे एक ‘कॉलिंग’ आहे, एक आंतरिक आवाज आहे. यात संयम लागतो, करुणा लागते आणि माणसांवर प्रेम करण्याची वृत्ती लागते. यात थकवा आहे, आव्हानं आहेत, पण त्यासोबतच एखाद्याचा जीव वाचवल्याचं, एखाद्याचं दुःख कमी केल्याचं जे समाधान आहे, ते जगात इतर कुठेही मिळू शकत नाही.
ती KEM हॉस्पिटलमधून बाहेर आलेली नर्स आता गर्दीत दिसेनाशी झाली आहे. पण तिचा शांत आणि समाधानी चेहरा माझ्या मनात घर करून राहिला आहे. ती या शहराची एक खरी हिरो आहे. आणि BMC GNM नर्सिंगचा कोर्स, तुम्हालाही तो हिरो बनण्याची पहिली संधी देतो.
BMC GNM नर्सिंग प्रवेशाबद्दल नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न
मी कॉमर्स शाखेतून 12 वी पास आहे, मी अर्ज करू शकते का?
हो, तुम्ही अर्ज करू शकता. GNM नर्सिंगसाठी कोणत्याही शाखेतील विद्यार्थी अर्ज करू शकतात. तथापि, गुणवत्ता यादी बनवताना विज्ञान शाखेच्या विद्यार्थ्यांना प्राधान्य दिले जाते. पण जर विज्ञान शाखेचे पुरेसे उमेदवार मिळाले नाहीत, तर इतर शाखांतील विद्यार्थ्यांचाही विचार केला जातो. त्यामुळे, अर्ज करायला हरकत नाही.
या कोर्ससाठी काही वयाची अट आहे का?
हो. साधारणपणे, उमेदवाराचे वय अर्ज करण्याच्या वर्षी 31 डिसेंबर रोजी किमान 17 वर्षे पूर्ण आणि कमाल 35 वर्षांपेक्षा जास्त नसावे. राखीव प्रवर्गातील उमेदवारांसाठी वयाच्या अटीत काही प्रमाणात सूट दिली जाऊ शकते. तुम्हाला अधिकृत जाहिरात काळजीपूर्वक वाचावी लागेल.
BMC GNM Nursing Admission 2025 साठी प्रवेश परीक्षा (Entrance Exam) असते का?
नाही. हा सर्वात मोठा फायदा आहे. BMC GNM नर्सिंगचा प्रवेश हा पूर्णपणे तुमच्या 12 वीच्या गुणांवर आधारित असतो. कोणतीही वेगळी CET किंवा प्रवेश परीक्षा घेतली जात नाही. त्यामुळे, ज्यांचे 12 वीचे गुण चांगले आहेत, त्यांच्यासाठी ही एक उत्तम संधी आहे.
हा कोर्स पूर्ण झाल्यावर नोकरीची हमी आहे का?
BMC तुम्हाला नोकरीची लेखी हमी देत नाही. पण, वस्तुस्थिती ही आहे की, BMC च्या नर्सिंग शाळांमधून उत्तीर्ण झालेल्या नर्सेसना प्रचंड मागणी असते. अनेकदा, कोर्स पूर्ण झाल्यावर BMC च्याच रुग्णालयांमध्ये कंत्राटी किंवा कायमस्वरूपी नोकरी मिळण्याची शक्यता खूप जास्त असते. तुमचा रेकॉर्ड चांगला असेल, तर तुम्हाला नोकरीसाठी फार फिरावं लागत नाही.
GNM कोर्स मराठी माध्यमातून असतो की इंग्रजी? मला इंग्रजीची भीती वाटते.
नर्सिंगचा अभ्यासक्रम हा मुख्यत्वे इंग्रजी माध्यमातून असतो, कारण सर्व वैद्यकीय पुस्तकं आणि संज्ञा इंग्रजीत असतात. सुरुवातीला थोडा त्रास होऊ शकतो, पण घाबरून जाऊ नका. कॉलेजेसमध्ये शिक्षक मराठी आणि इंग्रजी दोन्ही भाषांमध्ये शिकवतात. हळूहळू तुम्हाला सवय होऊन जाते. तुमची शिकण्याची इच्छा असेल, तर भाषा अडथळा ठरत नाही.
