मी आज माझ्या नेहमीच्या कट्ट्यावर बसलो नाहीये. मी आज कोकणातल्या एका छोट्याशा गावात, एका आंब्याच्या झाडाखाली बसलोय. समोर अथांग पसरलेला समुद्र, वाऱ्याच्या झुळकेसोबत येणारा तो मातीचा आणि आंब्याच्या मोहराचा सुगंध… आणि एक विलक्षण शांतता. शहराच्या गोंगाटापासून, त्या धावपळीपासून खूप दूर.
आणि इथे बसून मला विचार येतोय, की आपण सगळेच करिअरसाठी शहरांकडे का धावतो? त्या उंच इमारती, मोठे मॉल्स आणि आकर्षक पॅकेजेसमध्येच खरं सुख आहे का? की खरं समाधान या मातीत, या निसर्गात, आणि या साध्या माणसांमध्ये आहे?
जर तुमच्या मनातही कधीतरी असा विचार आला असेल, जर तुम्हालाही शहराच्या शर्यतीचा कंटाळा आला असेल, आणि जर तुम्हाला तुमच्या ज्ञानाचा उपयोग या कोकणच्या भूमीसाठी करायचा असेल, तर मित्रांनो, आजचा हा लेख तुमच्यासाठी आहे. चला, आज बोलूया DBSKKV Recruitment 2025 बद्दल. ही फक्त एक नोकरीची जाहिरात नाही, ही कोकणच्या मातीचं ऋण फेडण्याची एक संधी आहे.
DBSKKV म्हणजे नक्की काय?
DBSKKV, अर्थात डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठ, दापोली. हे नाव ऐकल्यावर अनेकांना वाटेल की, हे फक्त एक शेती शिकवणारं कॉलेज आहे. पण मित्रांनो, तुम्ही खूप मोठी चूक करत आहात.
चलिए मैं इसे और स्पष्ट रूप से समझाने की कोशिश करता हूं। कोकण कृषी विद्यापीठ हे फक्त एक कॉलेज नाही, ते कोकणच्या विकासाचं ‘पॉवरहाऊस’ आहे.
- कोकणची ओळख असलेला हापूस आंबा, काजू, नारळ, सुपारी… या पिकांवर संशोधन करून त्यांचं उत्पादन कसं वाढवता येईल, यावर इथे काम चालतं.
- समुद्रकिनाऱ्यामुळे इथे मत्स्यशेती (Fisheries) हा एक मोठा व्यवसाय आहे. त्यातील नवीन तंत्रज्ञान आणि संधींवर इथे संशोधन होतं.
- येथील बदलत्या हवामानाला सामोरे जाण्यासाठी नवीन, टिकाऊ पिकांच्या जाती विकसित करण्याचं काम इथे केलं जातं.
थोडक्यात, हे विद्यापीठ म्हणजे कोकणच्या शेतकऱ्याचा आणि मच्छीमाराचा सर्वात मोठा मित्र आणि मार्गदर्शक आहे. इथे काम करणे म्हणजे तुम्ही थेट या भागाच्या आर्थिक आणि सामाजिक विकासाला हातभार लावता. मला मान्य करावंच लागेल, हा विचारच कितीतरी जास्त समाधान देणारा आहे!
तुमच्यासाठी इथे कोणत्या संधी आहेत?
आता तुमच्या मनात प्रश्न असेल, “ठीक आहे, पण इथे माझ्यासाठी काय आहे? माझ्याकडे तर कृषीची पदवी नाही.”
रुको, यहाँ एक और भी दिलचस्प बात है। दापोली कृषी विद्यापीठ भरती ही फक्त कृषी पदवीधरांपुरती मर्यादित नसते. हे एक विशाल संस्थान आहे आणि ते चालवण्यासाठी विविध प्रकारच्या कौशल्यांची गरज असते.
1. प्राध्यापक आणि संशोधक (Professor and Researcher): ही सर्वात प्रतिष्ठित पदं आहेत. जर तुमच्याकडे कृषी, मत्स्यविज्ञान, किंवा संबंधित विषयात पदव्युत्तर (Masters) किंवा PhD पदवी असेल, तर तुम्ही इथे शिकवण्याचं आणि संशोधन करण्याचं काम करू शकता. तुम्ही भविष्यातील कृषी तज्ञ घडवता!
2. तांत्रिक आणि प्रशासकीय पदं (Technical and Administrative Posts): इथेच खरी संधी आहे!
- कृषी सहाय्यक (Agricultural Assistant): हे संशोधकांना त्यांच्या प्रयोगांमध्ये आणि शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करण्यात मदत करतात.
- प्रयोगशाळा सहाय्यक (Lab Assistant): विविध प्रयोगशाळांमध्ये नमुने तपासण्याचं आणि रेकॉर्ड ठेवण्याचं काम करतात.
- लिपिक (Clerk), लघुलेखक (Stenographer): विद्यापीठाचा प्रचंड मोठा प्रशासकीय कारभार सांभाळण्यासाठी या पदांची नितांत गरज असते. यासाठी कोणत्याही शाखेचा पदवीधर अर्ज करू शकतो.
- अभियंता (Engineer), टेक्निशियन (Technician): विद्यापीठाच्या इमारती, मशिनरी आणि उपकरणांच्या देखभालीसाठी या पदांची भरती होते.
या विषयबद्दल एक निराशाजनक गोष्ट ही आहे की, अनेक बिगर-कृषी शाखेचे पदवीधर या भरतीकडे लक्षच देत नाहीत. त्यांना वाटतं की, हे आपल्यासाठी नाही. पण खरं तर, प्रशासकीय पदांसाठी ही एक उत्तम संधी असू शकते, जिथे तुम्हाला कामासोबत निसर्गरम्य वातावरणाचाही आनंद मिळतो. ही संधी RCFL भरतीसारखीच देशाच्या अन्न सुरक्षेशी जोडलेली आहे, पण एका वेगळ्या आणि अधिक थेट मार्गाने.
DBSKKV Recruitment 2025: निवड प्रक्रिया आणि तयारी
ठीक आहे, तर आता तुम्ही कोकणच्या या ज्ञानमंदिराचा भाग बनण्यासाठी तयार आहात. पण इथपर्यंत पोहोचण्याचा मार्ग कसा आहे?
DBSKKV निवड प्रक्रिया ही पदानुसार बदलते.
- शैक्षणिक पदं (Academic Posts): प्राध्यापक आणि संशोधकांसाठी निवड प्रक्रिया ही मुख्यत्वे तुमच्या शैक्षणिक पात्रतेवर, संशोधनाच्या अनुभवावर आणि वैयक्तिक मुलाखतीवर अवलंबून असते. यासाठी तुम्हाला NET/SET सारख्या परीक्षा उत्तीर्ण असणं आवश्यक असू शकतं.
- अ-शैक्षणिक पदं (Non-Academic Posts): लिपिक, कृषी सहाय्यक आणि इतर पदांसाठी सहसा एक लेखी परीक्षा घेतली जाते. या परीक्षेत मराठी, इंग्रजी, सामान्य ज्ञान आणि बुद्धिमत्ता चाचणी यावर आधारित प्रश्न असतात. काही तांत्रिक पदांसाठी लेखी परीक्षेसोबत कौशल्य चाचणी (Skill Test) सुद्धा घेतली जाऊ शकते.
मी या मुद्द्यावर परत परत येतोय कारण हे महत्त्वाचं आहे: तुम्ही ज्या पदासाठी अर्ज करत आहात, त्याचा अभ्यासक्रम आणि निवड प्रक्रिया काळजीपूर्वक समजून घ्या. तयारी करताना, सामान्य ज्ञानाच्या विभागात कोकणचा भूगोल, इतिहास, आणि कृषी यावर विशेष लक्ष द्या. ही गोष्ट तुम्हाला इतरांपेक्षा पुढे ठेवेल. या भरतीची सर्व अधिकृत माहिती तुम्हाला विद्यापीठाच्या वेबसाइटवर (dbskkv.ac.in) आणि महासरकार सारख्या विश्वसनीय जॉब पोर्टल्सवर मिळेल.
शेवटी, DBSKKV मध्ये नोकरी करणे म्हणजे फक्त एक सरकारी नोकरी मिळवणे नाही. हे शहराच्या धावपळीतून बाहेर पडून निसर्गाच्या सानिध्यात एक अर्थपूर्ण जीवन जगण्याची संधी आहे. हे त्या आंब्याच्या झाडाखाली बसून, समुद्राची गाज ऐकत, देशाच्या विकासात आपलं योगदान देण्यासारखं आहे. ही नोकरी तुम्हाला AIIMS च्या भरतीप्रमाणे थेट मानवी जीवनाशी नाही, तर जीवनाच्या उगमाशी, म्हणजेच मातीशी जोडते.
जर तुम्हाला वाटत असेल की तुमच्या ज्ञानाचा आणि कौशल्याचा खरा उपयोग या मातीसाठी व्हायला हवा, तर कोकण कृषी विद्यापीठ, दापोली तुम्हाला साद घालत आहे.
DBSKKV भरतीबद्दल नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न
मी कॉमर्स शाखेतून पदवीधर आहे, मी इथे अर्ज करू शकतो का?
हो, नक्कीच! विद्यापीठातील लिपिक-टंकलेखक, वरिष्ठ लिपिक, आणि इतर प्रशासकीय पदांसाठी कोणत्याही शाखेचा पदवीधर अर्ज करू शकतो. तुम्हाला फक्त अधिकृत जाहिरातीमध्ये तुमच्या पात्रतेनुसार पद आहे का, हे तपासावे लागेल. त्यामुळे, ही भरती फक्त कृषी पदवीधरांसाठी आहे हा एक मोठा गैरसमज आहे.
ही एक कायमस्वरूपी (Permanent) सरकारी नोकरी आहे का?
हो, डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठ हे महाराष्ट्र शासनाच्या अखत्यारीतील एक स्वायत्त विद्यापीठ आहे. त्यामुळे, इथे मिळणारी नोकरी ही एक कायमस्वरूपी आणि सुरक्षित सरकारी नोकरी असते. तुम्हाला शासनाच्या नियमांनुसार वेतनश्रेणी आणि इतर सर्व लाभ मिळतात.
या नोकरीत पोस्टिंग फक्त दापोलीमध्येच मिळते का?
विद्यापीठाचे मुख्य कॅम्पस दापोली (जि. रत्नागिरी) येथे आहे. त्यामुळे, बहुतांश पदांसाठी तुमची पोस्टिंग दापोली येथेच होते. तथापि, विद्यापीठाची विविध संशोधन केंद्रं, कृषी विज्ञान केंद्र (KVK), आणि महाविद्यालये ही कोकणातील इतर जिल्ह्यांमध्ये (उदा. रायगड, सिंधुदुर्ग, ठाणे, पालघर) सुद्धा आहेत. त्यामुळे, काही पदांसाठी तुमची पोस्टिंग या ठिकाणीही होऊ शकते.
DBSKKV Recruitment 2025 साठी लेखी परीक्षेची तयारी कशी करावी?
अ-शैक्षणिक पदांसाठी होणाऱ्या लेखी परीक्षेसाठी, तुम्ही मराठी आणि इंग्रजी व्याकरणाचा अभ्यास करावा. अंकगणित आणि बुद्धिमत्ता चाचणीसाठी सराव करणे महत्त्वाचे आहे. सामान्य ज्ञानासाठी, चालू घडामोडींसोबतच महाराष्ट्राचा, विशेषतः कोकण विभागाचा इतिहास, भूगोल, आणि कृषी विषयक माहितीवर जास्त भर द्या. जुन्या प्रश्नपत्रिका मिळाल्यास त्या सोडवणे खूप फायदेशीर ठरेल.
या पदांसाठी अनुभव आवश्यक असतो का?
हे पदानुसार बदलते. लिपिक किंवा कृषी सहाय्यक यांसारख्या अनेक पदांसाठी कोणत्याही अनुभवाची अट नसते, फ्रेशर्स अर्ज करू शकतात. तथापि, प्राध्यापक, वरिष्ठ संशोधक, किंवा काही उच्च प्रशासकीय पदांसाठी संबंधित क्षेत्रातील अनुभव आवश्यक असू शकतो. तुम्हाला प्रत्येक पदासाठीची पात्रता जाहिरातीमध्ये काळजीपूर्वक तपासावी लागेल.
